٩ باور اشتباه درباره تجربه کاربری موبایل که بر طراحی اپلیکیشن تأثیر می‌گذارد

پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۱۹ میلادی، تعداد کاربران موبایلی در جهان از ۵ میلیارد نفر فراتر رود. درنتیجه موبایل یک وسیلهٔ ارزشمند برای توسعه‌دهندگان اپلیکیشن به شمار خواهد رفت. اما هنوز باورها و نظریات فراوانی درزمینهٔ توسعهٔ اپلیکیشن وجود دارد که مانعی در برابر تیم‌های توسعه‌دهنده است و نمی‌توانند اپلیکیشن‌هایی باتجربه کاربری عالی بسازند.

در این مقاله ۹ باور رایج اما اشتباه در طراحی اپلیکیشن‌ موبایل را مرور می‌کنیم.

۱- کاربران موبایلی همیشه درحرکت هستند

وقتی از «کاربران موبایلی» صحبت می‌شود، ناخودآگاه ذهن بسیاری از ما تصویر فردی مجسم می‌شود. که در حال حرکت و دویدن است. این ذهنیت در بعضی مواقع درست است؛ مثلاً بعضی‌ها در طول مسیر خانه تا محل کار از گوشی موبایل خود استفاده می‌کنند. اما اشتباه است اگر فکر کنیم همهٔ تعاملات کاربران با موبایلشان در چنین حالت‌هایی انجام می‌پذیرد.

در سال ۲۰۱۲، گوگل طی تحقیق وسیعی فهمید که ۶۰ درصد از تعاملات کاربران با موبایلشان در خانه انجام می‌شود. تحقیق دیگری توسط comScore بیان می‌کند که اوج استفاده از موبایل بین ساعات ۶ تا ۱۰ شب است. پس آیا باید به کاربرانی فکر کنیم که بیشترین استفاده از موبایل را در خانه انجام می‌دهند؟ و کاربران موبایلی که در اتوبوس و مترو از موبایل استفاده می‌کنند را نادیده بگیریم؟ نه، اصلاً. بلکه باید جامعهٔ هدف خود را بشناسیم. باید بدانیم که جامعهٔ هدف ما بیشتر تمایل دارد در چه حالتی از اپلیکیشن استفاده کند؛ آنگاه طراحی اپلیکیشن خود را مطابق آن انجام دهیم.

۲- تجربهٔ موبایلی اپلیکیشن‌ها فرق می‌کنند

بسیاری از توسعه‌دهندگان معتقدند که تجربهٔ موبایلی اپلیکیشن‌ها مستقل از سایر شیوه‌ها است و به هماهنگی با آن‌ها نیازی ندارد. اما درواقع، تجربهٔ کاربری از راه‌های گوناگونی به کاربر منتقل می‌شود که در میان همهٔ دستگاه‌ها (کامپیوترها، تبلت‌ها، ساعت‌های هوشمند و …)، موبایل تنها قسمتی از این تصویر کلی را تشکیل می‌دهد. کاربران باید بتوانند به‌راحتی از یک دستگاه به دستگاه دیگر بروند، بدون آنکه تجربهٔ کاربری کاملاً متفاوتی را احساس کنند.

اینجا یک مثال مطرح می‌کنیم. بر اساس مقاله‌هایی با محوریت اپلیکیشن‌ها، ۳۷ درصد از کاربران، جستجو و تحقیقات خود را با موبایل انجام می‌دهند اما برای خرید از کامپیوتر استفاده می‌کنند. پس اگر طراح اپلیکیشن‌های تجارت الکترونیک هستید، این را در نظر داشته باشید که کاربران باید بتوانند به کامپیوتر یا لپ‌تاپ خود بروند و به‌راحتی خرید خود را انجام دهند.

بنابراین وقتی می‌خواهیم برای کاربر محیط مناسبی طراحی کنیم، هدف نهایی این است که در دستگاه‌های مختلف، فرد تجربهٔ کاربری مشابهی را مشاهده کند.

مهم است بدانید که تجربهٔ کاربری در موبایل با سایر موارد فرق نکند. همگام‌سازی اطلاعات کاربر و مراحل سپری‌شده توسط او یک ویژگی کلیدی برای ارائهٔ تجربهٔ کاربری بهتر است. این کار باعث می‌شود کاربر هیچ‌گونه وقفه‌ای در کارش احساس نکند.

۳- اپلیکیشن‌های اختصاصی بهتر از اپلیکیشن‌های هیبرید هستند

انتخاب نوع اپلیکیشن یکی از اولین مواردی است که در مسیر ساخت اپلیکیشن برای توسعه‌دهندگان وجود دارد؛ یعنی باید انتخاب کنند قصد ساخت اپلیکیشن ترکیبی دارند یا می‌خواهند به‌طور اختصاصی برای موبایل اپلیکیشن بسازند. فرق این دو نوع زیاد است. همان‌طور که از اسمشان مشخص است، اپلیکیشن‌های اختصاصی (Native) فقط برای پلتفرم‌های موبایلی طراحی می‌شوند، درحالی‌که اپلیکیشن‌های هیبرید یا ترکیبی بر پایهٔ وب طراحی می‌شوند و درواقع کاربر، وب‌سرویس‌ها را بر روی مرورگر خود اجرا می‌کنند.

بسیاری از توسعه‌دهندگان معتقدند که اپلیکیشن‌های اختصاصی همیشه تجربهٔ کاربری بهتری برای فرد فراهم می‌کنند. بحث اصلی بر سر سرعت و قابلیت‌های آن‌ها است. توسعه‌دهندگان باور دارند که اپلیکیشن‌های اختصاصی سریع‌تر از اپلیکیشن‌های هیبریدی هستند؛ و قابلیت‌های بیشتری در اختیار توسعه کننده قرار می‌دهند. در عمل، اپلیکیشن‌های مدرنِ هیبریدی می‌توانند عملکردی عالی از خود بروز دهند و امکان ساخت اپلیکیشن‌های قدرتمند وجود دارد. در اپلیکیشن‌های هیبریدی نیازی نیست تا تیم تولید برای ساخت اپلیکیشن برای هر پلتفرم موبایلی وقت زیادی صرف کند. بنابراین، هنگام انتخاب هیبریدی یا اختصاصی بودن اپلیکیشن، معایب و مزایای هر دو مورد را بررسی کنید؛ آنگاه با توجه به راهبُرد خودتان بهترین گزینه را انتخاب کنید.

۴- کاربران عمل پیمایش (Scroll) انجام نمی‌دهند

امروزه این باور اشتباه کمتر رواج دارد، اما هنوز تیم‌های تولید زیادی معتقدند که باید محتوای اصلی را در بالای صفحات قرار دهند. در عمل چنین چیزی وجود ندارد. کاربران اسکرول کردن را دوست دارند، و طبق عادت هم این کار را انجام می‌دهند.

زمانی که پای موبایل به میان می‌آید، پیمایش به یک امر بدیهی تبدیل می‌شود. جالب است بدانید، پیمایش رایج‌ترین عمل بعد از کلیک کردن در میان کاربران موبایلی است.

۵- کاربران همیشه به اینترنت وصل هستند

در آمریکا و اروپا، اتصال دائمی افراد به اینترنت کاملاً عادی است. اما مسلماً در همهٔ جهان این‌طور نیست. محصولات موجود در بازارهای درحال‌توسعه باید قابلیت اجرا با استفاده از اینترنت‌های ضعیف یا غیردائمی داشته باشند. اگر قصد ساخت اپلیکیشن برای چنین بازارهایی دارید، مطمئن شوید که محصول شما بدون اینترنت نیز به‌خوبی کار می‌کند (اجازهٔ کش کردن اطلاعات داده شود) و اپلیکیشن خود را برای اجرای سریع بهینه کنید (باکم کردن حجم تصاویر و محتواهای حجیم، حجم صفحات را کاهش دهید.)

۶- نمونهٔ اولیه‌یِ طرح، یک گام اضافی برای توسعهٔ محصول است

بسیاری از تیم‌های توسعه اعتقاددارند بدون داشتن نمونهٔ اولیهٔ طرح می‌توانند مستقیم به سراغ کد نویسی بروند. اگرچه در کوتاه‌مدت باعث صرفه‌جویی در وقت می‌شود، اما اغلب در ادامهٔ کار باعث بروز مشکلات فراوانی می‌شود. توسعهٔ اپلیکیشن موبایلی فعالیتی پیچیده است که به توجه بسیار بر روی اجزای مختلف طرح، ازجمله ساختار اطلاعات، طرح‌های بصری، طراحی تعاملی و غیره نیاز دارد.

تقریباً غیرممکن است که بدون نمونهٔ اولیه‌یِ طرح، همهٔ الزامات آن را مورد سنجش قرار داد. لازم است طرحی ملموس در اختیار داشته باشید تا آشنایی مختصری از کارتان داشته باشید. این فقط زمانی میسر است که الگو یا نمونهٔ اولیهٔ طرح خود را در اختیار داشته باشید. پس، نمونه‌ای از طرح اولیهٔ خود بسازید، از افرادی بخواهید تا آن را امتحان کنند، و آن‌قدر طرح را تغییر دهید تا به یک نمونهٔ عالی دست پیدا کنید.

۷- کاربران موبایلی نسبت به کاربران کامپیوتر به امکانات کمتری نیاز دارند

وقتی از تجربهٔ موبایلی صحبت می‌شود، احتمالاً باتجربهٔ کاربر در کامپیوتر تفاوت‌هایی وجود دارد. طراحی برای موبایل محدودیت‌های خاص خود را دارد که بیشتر به خاطر محدودیت در اندازهٔ صفحهٔ موبایل‌ها است. شما طراحان باید تلاش کنید تا از پیچیدگی تعامل با محصول بکاهید و تجربهٔ عمیق‌تری ارائه دهید. البته به این معنی نیست که باید قسمت‌هایی از محصول را حذف کنید. کاملاً غلط است اگر فرض کنید کاربران موبایلی چون از موبایل استفاده می‌کنند، پس به امکانات و قابلیت‌های کمتری نیاز دارند. میزان امکانات به خود محصول بستگی دارد. مهم است که تعاملات کاربر را تحلیل کنید تا از قابلیت‌های موردنیاز کاربران آگاه شوید.

۸- اضافه کردن قابلیت‌های بیشتر به اپلیکیشن، باعث بهتر شدن آن خواهد شد

اینکه قابلیت‌های بیشتر را معادل ایجاد ارزش برای کاربران در نظر بگیریم، یک تصور بسیار غلط است. ایجاد قابلیت‌های خیلی زیاد در محصول نه‌تنها مدت‌زمان تبدیل ایده به اپلیکیشن را افزایش می‌دهد، بلکه بر روی تجربهٔ کاربری نیز اثر می‌گذارد. سخت است با بیشتر و پیچیده‌تر شدن اجزای محصول، به تجربهٔ کاربری لطمه‌ای وارد نشود. وقتی اپلیکیشنی همه‌کاره ساخته شود، معمولاً بیش‌ازحد پیچیده، سنگین و کاملاً بدون استفاده خواهد شد. درزمینهٔ طراحی تجربهٔ کاربری (UX)، برای این حالت اصطلاحی با عنوان «قابلیت مازاد» (feature creep) وجود دارد. با بررسی رفتار کاربران امکان جلوگیری از رخ دادن «feature creep» وجود دارد. بررسی رفتار کاربران کمک می‌کند تا نیازها و خواسته‌های آنان را تشخیص دهید و قابلیت‌های موردنیازشان را بهتر اولویت‌بندی کنید.

۹- تست اپلیکیشن می تواند تا زمان انتشار آن به تأخیر بیفتد

آزمودن اپلیکیشن زمان‌بر است؛ و شاید وسوسه شوید آزمودن اپلیکیشن را زمان انتشار آن به تأخیر بیاندازید. اشتباه نکنید، از عهدهٔ امتحان نکردن اپلیکیشن بر نخواهید آمد. اشتباه است اگر فکر کنید کاربران با خوشحالی اپلیکیشن را آزمایش می‌کنند و مشکلات آن را به شما گزارش می‌دهند. اول اینکه، کاربران از تجربهٔ بد مأیوس می‌شوند و باعث افزایش نرخ بازگشت (bounce rate) می‌شود. دوم اینکه، سخت است تا مجدداً بر روی بعضی قسمت‌های محصولتان کارکنید؛ چون به طراحی و توسعه را باید دوباره انجام دهید. بهتر است پس از ایجاد یک نمونهٔ اولیه باقابلیت تعامل، اپلیکیشن خود را مورد ارزیابی قرار دهید.

نتیجه‌گیری

وقتی در مورد موبایل حرف زده می‌شود، ضروری است تا همهٔ جوانب تجربهٔ کاربری و طراحی را برای کاربران خود در نظر بگیرید. به باورهای اشتباه فکر نکنید.