ایمیل یکی از پراستفاده‌ترین ابزارهای ارتباطی در دنیای امروزی است. از این‌رو جای تعجب ندارد که بسیاری از کلاه‌برداران دنیای اینترنت نه‌تنها برای به سرقت بردن آدرس ایمیل بلکه برای دزدیدن هویت شما و خیلی چیزهای دیگر از ایمیل‌های جعلی استفاده کنند. در اغلب موارد، یک‌راه نفوذ بالقوه به حساب‌های کاربری رسانه‌های اجتماعی، خدمات بانکداری آنلاین، وب‌سایت یا دیگر حوزه‌های کاری شخصی آنلاین شما وجود دارد. بدین ترتیب ایمیل شما یکی از باارزش‌ترین دارایی‌هایی دیجیتالی شمااست که هم‌زمان یکی از آسیب‌پذیرترین‌ها نیز به شمار می‌آید. به همین دلیل آشنایی با چگونگی شناسایی تهدیدات بالقوه و اینکه بدانید هنگام به سرقت رفتن اطلاعاتتان چه باید بکنید بسیار مهم خواهد بود.
در این مقاله قصد داریم در مورد روش‌های متفاوتی که به کمک آن‌ها می‌توانید ایمیل‌های جعلی را شناسایی کنید و همچنین کارهایی که هنگام هک شدن ایمیل باید انجام داد صحبت کنیم.
۴ نشانه بالقوه ایمیل‌های جعلی
۴ نوع نشانه مشخص عمده وجود دارند که نشان می‌دهند یک ایمیل جعلی است:
۱- آدرس ایمیل نادرست
۲- اشتباهات گرامری و املایی
۳- درخواست اطلاعات شخصی
۴- جملات هشداری و اخطاردهنده
آدرس ایمیل اشتباه
اولین چیزی که هنگام مشکوک شدن به یک ایمیل باید انجام دهید، چک کردن آدرس ایمیل فرستنده است. در اکثر موارد، هکرها از آدرس ایمیلی استفاده می‌کنند که به نظر برسد از یک منبع معتبر ارسال‌شده است اما اشتباهات املایی در آن وجود داشته و یا چند کلمه آن دستکاری‌شده است. برای اطمینان از اینکه ایمیل واردشده به صندوق پیام‌هایتان از یک منبع موثق و معتبر آمده بار دیگر آدرس ایمیل فرستنده را چک کنید. بااین‌وجود، هکرهای بسیار حرفه‌ای می‌توانند آدرس ایمیل‌های معتبر را شبیه‌سازی کرده و حتی عبارت تأییدی «فرستنده معتبر» را کنار آدرس ایمیل خود داشته باشند.
همیشه بهتر است محتاط و مواظب باشید تا پشیمانی نکشید. در صورت مشکوک بودن یک ایمیل می‌توانید مستقیماً با ارگان مربوطه تماس بگیرید تا مطمئن شوید که ایمیل ارسالی از طرف آن‌هاست.
اشتباهات گرامری و املایی
یک نشانه مهم دیگر که بر جعلی بودن ایمیل دلالت دارد تعداد اشتباهات املایی و گرامری موجود در متن ایمیل دریافتی است. اگرچه اشتباهات تایپی معمول بوده و برای هرکسی رخ می‌دهد اما به‌ندرت پیش می‌آید که یک ایمیل دارای اشتباهات گرامری یا املایی فراوان از طرف یک سازمان تجاری معتبر ارسال‌شده باشد. شما همچنین باید به نحوه خطاب قرار داده شدن خود در متن ایمیل توجه کنید. اگر ایمیل دریافتی با عبارت «مشترک گرامی» آغازشده و همیشه از اسم کوچک شما استفاده‌شده باشد احتمال اینکه آدرس ایمیل جعلی باشد زیاد است و باید هر چه سریع‌تر آن را پاک‌کنید.
ایمیل حاوی لینک‌ها یا پیوست‌هایی است که اطلاعات شخصی شما را می‌خواهند
هدف اصلی ایمیل‌های جعلی به سرقت بردن اطلاعات شخصی حساس افراد است. بدین ترتیب، جای تعجب ندارد که در ایمیل‌های جعلی از لینک‌ها و پیوست‌هایی استفاده می‌شود که از شما می‌خواهند اطلاعات شخصی‌تان مانند رمز عبور، کد کاربری، شماره‌حساب بانکی یا دیگر اطلاعات ذی‌قیمت شخصی‌تان را وارد کنید. مواظب چنین ایمیل‌هایی باشید و برای بررسی بیشتر بهتر است که با شرکت یا کسب‌وکاری که ظاهراً آن ایمیل را برای شما فرستاده تماس بگیرید تا مطمئن شوید. در مورد ایمیل‌هایی که از شما می‌خواهند روی یک لینک کلیک کنید تا وارد حساب کاربری خود شوید نیز بسیار مراقب باشید. هکرها معمولاً صفحات ورودی با ظاهر معتبر درست می‌کنند که برای به دست آوردن کد کاربری و رمز عبور کاربر طراحی‌شده‌اند.
اگر نگران هستید که ممکن است آدرس ایمیل فرستنده معتبر باشد و نیاز به انجام کاری خاص در پاسخ به آن وجود دارد، روی لینک موجود در ایمیل کلیک نکنید و به‌جای آن آدرس وب شرکت موردنظر را در قسمت نوار آدرس وارد نمایید. با این کار می‌توانید ۱۰۰ درصد مطمئن شوید که وارد یک سایت معتبر شده‌اید.
جملاتی با موضوعات تهدیدآمیز و هشداردهنده
یک نشانه معمول دیگر ایمیل‌های جعلی، جملات موضوعی است که شبیه تهدید هستند، جملاتی مانند «نیاز به واکنش فوری وجود دارد» یا «اخطار: حساب کاربری شما بسته خواهد شد». این جملات هشداری می‌توانند باعث ترس در فرد شوند که در ادامه او را به انجام کاری در راستای این تهدید و هر درخواستی که در ایمیل آمده سوق می‌دهد. معمولاً این جملات هشداری در ایمیل‌های جعلی وجود دارند که ظاهراً از بانک یا حتی ادارات دولتی برای شما ارسال‌شده است. به‌جای اینکه خیلی زود به این ایمیل‌ها واکنش نشان دهید، با بانک تماس بگیرید یا به اداره دولتی مذکور بروید تا از جعلی نبودن ایمیل ارسال اطمینان حاصل کنید.
گاهی اوقات پیام‌هایی برای شما ارسال می‌شود که در آن‌ها ادعا می‌شود شما برنده مقداری پول یا یک جایزه شده‌اید یا حتی از شما می‌خواهد که با کلیک بر روی لینکی خاص از تخفیف در مالیات برخوردار شوید. این ایمیل‌ها باعث طمع افراد می‌شوند و باید سریع گول نخورید و فکر نکنید که بی‌دلیل و به‌صورت غیرمنتظره سودی به شما رسیده است.
چگونه می‌توان گفت که ایمیل شما هک شده است؟
اگرچه دانستن نشانه‌های جعلی بودن ایمیل بسیار مهم است، اما باید بدانید که چه وقت می‌توانید با اطمینان بگویید که ایمیل شما هک شده است. در این مورد باید نکات زیر را موردتوجه قرار دهید.
لیست تماس‌های شما در مورد پیام‌های اسپم ارسالی از طرف شما شکایت می‌کنند
اولین نشانه هک شدن ایمیل این است که لیست تماس‌های شما از اسپم‌ها یا ایمیل‌های عجیبی که از حساب کاربری شما برایشان ارسال می‌شود شکایت دارند. پیام‌های اسپم یا هرزنامه‌ها به‌تمامی افراد حاضر در فهرست تماس‌های شما ارسال می‌شوند یا گاهی نیز لیست تماس‌های شما پیام‌هایی در تعداد زیاد از طرف ایمیل شما دریافت می‌کنند.
نمی‌توانید وارد حساب کاربری ایمیل خود شوید
در برخی از موارد، هکرها پسورد حساب کاربری ایمیل شما را تغییر می‌دهند که این موضوع مانع از ورود شما به‌حساب کاربری‌تان خواهد شد. اگر متوجه شدید که با کد کاربری و رمز عبور همیشگی خود نمی‌توانید وارد حساب کاربری ایمیلتان شوید و اخیراً نیز آن‌ها را تغییر نداده‌اید احتمال اینکه ایمیلتان هک شده باشد زیاد است.
ایمیل‌های ناشناسی در پوشه ارسال ایمیل شما وجود دارند
در مواردی که هنوز می‌توانید وارد حساب کاربری ایمیل خود شوید، بهتر است که پوشه ارسال ایمیل و همچنین پوشه زباله‌دان را برای هرگونه ایمیل مشکوک و ناشناسی بررسی کنید. اگر ایمیل شما هک شده باشد، پیام‌های اسپمی که برای لیست مخاطبان شما فرستاده‌شده را مشاهده خواهید کرد. هم‌زمان به دنبال ایمیل‌های بازیابی رمز عبور برای دیگر سایت‌هایی که همیشه از آن‌ها استفاده می‌کنید نیز باشید. اگر خودتان درخواست بازیابی یا تغییر رمز عبور نداده باشید به‌احتمال‌زیاد کسی قصد دارد وارد حساب کاربری شما شود و شما باید هر چه سریع‌تر رمز عبور خود را تغییر داده و از قابلیت‌های امنیتی بیشتری استفاده کنید.
هنگام هک شدن ایمیل چه باید کرد؟
هک شدن ایمیل تجربه بسیار ناخوشایندی است اما اقداماتی وجود دارند که برای جلوگیری از صدمه بیشتر و کاهش شانس نفوذ در موارد دیگر باید انجام بگیرند.
۱- رمز عبور خود را تغییر دهید
اگر ایمیل شما هک شده است اولین کاری که باید بکنید این است که رمز عبور خود را تغییر دهید. این کار مانع از وارد شدن مجدد هکرها به ایمیل شما شده و درصورتی‌که هنوز از ایمیل شما استفاده کنند دیگر امکان ادامه این کار خود را نخواهند داشت. می‌توانید از سرویس‌های کمکی مانند LastPass برای تولید رمز عبورهای مطمئن برای آدرس ایمیل و دیگر حساب‌های کاربری خود استفاده کنید.
۲- بهتر است از روش تأیید دومرحله‌ای استفاده کنید
با فعال کردن حالت تأیید دومرحله‌ای، برای ورود به‌حساب کاربری خود به واردکردن یک کد خاص که توسط برنامه‌هایی مانند Google Authenticator قبل یا بعد از واردکردن کد کاربری و رمز عبور معمول نیاز خواهید داشت. این یک مرحله اضافی امنیت حساب کاربری ایمیل شما را به مقدار بسیار زیادی تقویت خواهد کرد.
۳- رمز عبور دیگر حساب‌های کاربری خود را تغییر دهید
به‌احتمال‌زیاد از آدرس ایمیل خود جهت ثبت‌نام در سرویس‌های آنلاین زیادی استفاده کرده‌اید. وارد آن حساب‌ها شده و رمز عبور تک‌تک آن‌ها را تغییر دهید، به‌ویژه اگر از یک رمز عبور واحد برای آدرس ایمیل و دیگر حساب‌های آنلاین خود استفاده کرده‌اید. به یاد داشته باشید که برای هر حساب کاربری آنلاین از یک رمز عبور خاص و متفاوت استفاده نمایید.
۴- موضوع را با مخاطبان حاضر در لیست تماس‌های خود در میان بگذارید
درصورتی‌که ایمیل شما هک شده است، این موضوع را به اطلاع تمام مخاطبان لیست تماس‌های خود برسانید. این کار باعث خواهد شد که آن‌ها از کلیک کردن بر روی هر لینک ارسالی از جانب ایمیل شما که درواقع توسط هکر ارسال‌شده جلوگیری خواهد کرد و مانع از هک شدن ایمیل‌های آن‌ها می‌شود.
۵- موضوع را به واحد IT شرکت خود گزارش دهید
اگر ایمیل هک شده متعلق به شرکت محل کارتان است باید این موضوع را به واحد IT شرکت اطلاع دهید. شاید آن‌ها بتوانند ایمیل شما را بازیابی کنند و اقدامات امنیتی لازم برای جلوگیری از به سرقت رفتن دیگر اطلاعات شخصی یا اطلاعات مربوط به شرکت را انجام دهند.
۶- کامپیوتر خود را برای شناسایی و پاک کردن بدافزارها اسکن کنید
باید کامپیوتر خود را برای شناسایی و از بین بردن بدافزارها اسکن کنید. اگر نتایج اسکن شما حاوی بدافزار بود باید کامپیوتر خود را به‌کلی پاک‌کرده و به‌منظور خلاص شدن از دست ویروس‌های کامپیوتری، تروجان‌ها، کرم‌ها و دیگر انواع بدافزار، سیستم‌عامل کامپیوتر خود را از نو نصب نمایید.
آخرین نکات در مورد ایمیل‌های جعلی
ارسال ایمیل‌های جعلی پدیده جدیدی نبوده و پایانی نیز برای آن‌ها وجود ندارد. خوشبختانه، راه‌های زیادی برای جلوگیری از هک شدن حساب کاربری ایمیل وجود دارد. امیدواریم مطالعه این مقاله شما را با برخی از این راه‌ها آشنا کرده باشد.
