چطور با بهینه سازی دیتابیس سرعت سایت را بهینه کنیم؟

احتمالاً شما هم تاکنون به این نکته پی برده‌اید که با گذشت زمان، سرعت بارگذاری سایت و سرعت سرور به شدت کاهش پیدا می‌کند! حال به نظر شما این مشکل از کجا ایجاد می‌شود؟ چگونه باید از این اتفاق جلوگیری کرد؟

بررسی‌های ما نشان داده است که دیتابیس یا پایگاه داده می‌تواند یکی از دلایل مهم این اتفاق باشد و با بهینه‌سازی دیتابیس می‌توان سرعت لود شدن سایت را به طور قابل توجهی افزایش داد.

اگر شما هم می‌خواهید دیتابیس سایت خود را بهینه کنید، بهتر است در این مقاله همراه ما باشید تا چند روش کاربردی و ساده را به شما معرفی کنیم.

ابتدا مروری داریم بر تعریف دیتابیس.

پایگاه داده یا دیتابیس چیست؟

به‌طور خلاصه:

پایگاه داده یا Database در حقیقت محلی برای ذخیره‌سازی داده‌ها به‌صورت منظم است. با کمک دیتابیس می‌توانید داده‌هایتان را روی فضای الکترونیکی مانند هارد لپ‌تاپ یا روی هاست ذخیره کنید؛ بنابراین هر زمانی که نیازی به تغییر و دست‌کاری داده‌ها داشته باشید یا بخواهید داده‌هایتان را مدیریت کنید، با کمک دیتابیس به‌راحتی می‌توانید این کار را انجام دهید.

انواع روش های بهینه سازی دیتابیس

همان‌طور که می‌دانید، تمام محتوای یک سایت مانند، پست‌ها، قالب‌ها، پلاگین‌ها، کامنت‌ها و سایر تنظیمات وردپرس در پایگاه داده ذخیره می‌شوند و به صورت جدول‌های مختلف قابل مشاهده هستند. حال با گذشت زمان، همه این اطلاعات ضروری و غیر ضروری روی هم تلنبار شده و وضعیت بدی را برای وردپرس ایجاد می‌کند. پس هرچه زودتر باید فکری به حال تغییر این وضعیت کرد!

متخصصان و توسعه‌دهندگان وب برای حل این مشکل به دنبال بهینه‌سازی دیتابیس هستند. بهینه کردن پایگاه داده می‌تواند منجر به افزایش سرعت بارگذاری سایت و راحت‌تر شدن تهیه فایل پشتیبان شود؛ چراکه حجم دیتابیس به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش پیدا کرده است.

به طور کلی ۳ روش کاربردی و تست شده برای بهینه‌سازی پایگاه داده وجود دارد که  هر کدام از آن‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند.

این روش‌ها عبارتند از:

الف) بهینه‌سازی دیتابیس با استفاده از کوئری‌های SQL

پایگاه داده انواع مختلفی دارد و سیستم‌های مدیریتی آن‌ها نیز با هم متفاوت است.  MySQL از جمله معروف‌ترین سیستم‌های دیتابیس است که ویژگی‌های منحصربفردی دارد. حال شاید از خود بپرسید که منظور از «کوئری» در این سیستم‌ها چیست؟

به صورت خیلی ساده باید بگوییم که کوئری همان دستوراتی است که ما به پایگاه داده می‌دهیم تا کارهایی مانند حذف، فراخوانی و یا بروزرسانی داده‌ها را انجام دهد. به عنوان مثال، با استفاده از دستور Select قادر به فراخوانی داده از دیتابیس خواهیم بود.

شاید کمی عجیب به نظر برسد؛ اما ترفندهای ساده‌ای در همین کوئری‌ها وجود دارند که اجرای آن‌ها سبب بهینه‌سازی دیتابیس می‌شود. برای شروع باید وارد پایگاه داده وردپرس (یا دیگر سیستم‌های مدیریت محتوا) شده و روی بخش SQL کلیک کنید. سپس ترفندهای زیر را اجرا نمایید:

• از دستور OPTIMIZE TABLE به منظور بهینه‌سازی جداول استفاده کنید.
• دستور DELETE و UPDATE را برای حذف کردن و ارتقای اطلاعات به کار ببرید.
• دستور EXPLAIN را قبل از SELECT بنویسید؛ زیرا منجر به شناسایی کوئری‌های معیوب می‌شود.
• به جای استفاده از SELECT می‌توانید از دستور LIMIT استفاده کنید تا بخشی از داده‌ها محدود شده و دوباره بازیابی نشوند.
• به این سوال پاسخ دهید که آیا به جداول موقتی نیاز دارید یا خیر؟ اگر می‌توانید یک کد را به سادگی بنویسید بهتر است از جدول‌های موقتی استفاده نکنید.
• از کوئری‌های بافر نشده (Unbuffered) استفاده کنید که باعث سبک‌تر شدن حافظه و افزایش سرعت سرور می‌شوند.
• از ستون‌های جمع و جور و کوچک برای دیتابیس استفاده کنید تا فضای خالی برای فرایندهای دیگر ایجاد شود.
• جداول استاتیک بهترین گزینه برای پایگاه داده هستند. در این جداول نباید ستون‌ها دارای مقادیر متغیر باشند تا سریعتر بتوان آن‌ها را پیدا کرد.
• از سیستم ORM یا Object-Relational Mapper برای مدیریت دیتابیس استفاده کنید تا مجبور به استفاده از کدهای برنامه‌نویسی برای کوئری‌‌ها نباشید.

ب) بهینه سازی Database با استفاده از کنترل پنل

خب، تا اینجای کار برای بهینه‌سازی پایگاه داده با کوئری‌های SQL سر و کار داشتیم؛ اما از این به بعد داستان کمی متفاوت است! چراکه بهینه‌سازی به صورت دستی و از طریق کنترل پنل هاست انجام می‌شود.

به منظور بهینه کردن پایگاه داده با کنترل پنل مراحل زیر را طی کنید:

• مرحله اول: وارد کنترل پنل هاست شوید.
• مرحله دوم: در بخش Database روی phpmyadmin کلیک کنید.
• مرحله سوم: یک صفحه باز می‌شود که تمامی دیتابیس‌ها در سمت چپ آن قابل مشاهده است.
• مرحله چهارم: همان دیتابیسی که می‌خواهید بهینه‌سازی شود را انتخاب کنید.
• مرحله پنجم: در این مرحله، جدول‌های پایگاه داده را مشاهده خواهید کرد که شامل ۱۲ جدول اصلی مانند WP-Comments، WP-Option، WP-Post، WP-Link غیره است. لازم به ذکر است که تعداد این جدول‌ها بر اساس نوع قالب وبسایت و پلاگین‌ها تعیین خواهد شد.
• مرحله ششم: روی تب Structure در بخش بالایی کنترل پنل کلیک کنید
• مرحله هفتم: هر کدام از جدول‌های مورد نیاز را انتخاب کنید یا روی گزینه Check all کلیک کنید تا تمام جدول‌ها انتخاب شوند.
• مرحله هشتم: گزینه Optimize table را انتخاب نمایید.
• مرحله نهم: کمی صبر کنید تا بهینه‌سازی دیتابیس انجام شود
• مرحله دهم: پایگاه داده با موفقیت بهینه‌سازی شد و تمام…!

ج) بهینه سازی پایگاه داده با استفاده از افزونه‌های وردپرس

در اینجا می‌خواهیم راحت‌ترین راه برای بهینه‌سازی Database را به شما معرفی کنیم: بله، استفاده از افزونه‌های وردپرس!

احتمالاً شما هم به این نتیجه رسیده‌اید که بهینه‌سازی پایگاه داده با استفاده از کوئری SQL و کنترل پنل هاست کمی زمان‌بر و سخت است. به همین دلیل، اگر تسلط کافی روی این مباحث ندارید، بهتر است از افزونه‌های وردپرس برای بهینه‌سازی استفاده کنید که هم سریع‌تر هستند و هم کار با آن‌ها راحت‌تر است.

برخی از افزونه‌های معروف برای بهینه‌سازی دیتابیس عبارتند از:

افزونه WP-Optimize

یکی از پرطرفدارترین افزونه‌ها برای افزایش کارایی و بازدهی پایگاه داده است که به وسیله‌ آن می‌توانید پست‌ها، کامنت‌ها، پلاگین‌ها و سایر اطلاعات غیر ضروری را ویرایش کرده و یا به طور کلی حذف نمایید. از جمله ویژگی‌های این افزونه می‌توان به عملکرد فوق‌العاده در کاهش حجم دیتابیس و همچنین تنظیم خودکار برای بهینه‌سازی به صورت هفتگی، ماهانه و یا حتی روزانه اشاره کرد.

افزونه Breeze

این افزونه نیز یکی دیگر از افزونه‌های رایگان و پرکاربرد است که استفاده از آن منجر به بهینه سازی پایگاه داده و افزایش سرعت لود شدن سایت می‌شود. برای فعال‌سازی این افزونه فقط کافی است روی تنظیمات کلیک کرده و دیتابیس مورد نظر خود را انتخاب کنید. در آخر نیز با کلیک روی بخش بهینه‌سازی، فرایند حذف داده‌های غیر ضروری آغاز خواهد شد؛ به همین راحتی!

افزونه WP-Rocket

افزونه راکت از جمله افزونه‌های غیر رایگان برای بهینه‌ کردن پایگاه داده است که دارای آپشن‌های متنوعی می‌باشد. جالب اینجاست که آسان بودن کار با این افزونه و قابلیت تنظیم خودکار باعث محبوبیت آن نیز شده است.

حرف آخر

همان‌طور که گفتیم، بهینه‌سازی دیتابیس باعث بهبود عملکرد سایت و افزایش رضایت مخاطبان می‌شود؛ به همین دلیل، پیشنهاد ما این است که حتماً از روش‌های گفته شده برای بهینه‌سازی استفاده کنید.

فقط به خاطر داشته باشید که قبل از هر کاری، یک فایل پشتیبان از سایت خود تهیه کنید تا در صورت بروز مشکل در ویرایش داده‌ها، سایر اطلاعات مهم‌تان از بین نرود.

اکنون شما نیز می‌توانید دست به کار شده و بهینه‌سازی دیتابیس را شروع کنید؛ اگر در این مسیر سوال یا ابهامی داشتید، برای ما کامنت کنید تا در اسرع وقت به آن پاسخ دهیم؛ منتظرتان هستیم.